Gedraaide ivoren beker met een bel
Wereldwijde verzending mogelijk
- Herkomst
- Zuid-Duitsland
- Periode
- 17e eeuw
- Materiaal
- Ivoor
- Hoogte
- 48 cm
- Diameter
- 9.5 cm
- Provenance
Axel Vervoordt, Antwerpen
Collectie Lily & Edmond J. Safra
Vragen over dit object?
Kies een van de onderstaande contactmogelijkheden:
Omschrijving
Deze exceptionele gedraaide ivoren beker bestaat uit een achthoekige beker met een bijzonder rijk bewerkt deksel. De gladde beker staat op kegelvormige, zeshoekige voet met balustervormige steel. Boven op het achthoekige deksel is een achthoekige constructie, met vier spiraalvormige kolommen, waarin een kleine ivoren bel boven een ring hangt. Boven op het achthoekige platform is een opengewerkte sfeer, met daarin een inwendige geslepen sfeer. Deze decoratieve sferen behoorden tot de moeilijkst te beheersen gedraaide vormen; door een kleine opening werd het dunne ivoor van binnenuit gesneden en gedraaid, een delicaat en complex proces. Op de voet van de beker staat in inkt: B /n°11.Een vergelijkbare beker in de Deense Koninklijke Kunstkammer in kasteel Rosenborg in Kopenhagen, toegeschreven aan de werkplaats van Zick, heeft een soortgelijke ‘klokkentoren’ vorm, bestaande uit twee platforms ondersteund door spiraalvormige zuilen.
In de zestiende en zeventiende eeuw was het draaien van ivoor een nobele hobby, beoefend door Europese adel, prinsen en koningen. Het draaien van ivoor, met behulp van een mechanisch aangedreven draaibank, werd gezien als een gepast en deugdelijk tijdverdrijf, waarbij de beoefenaar getraind werd in precisie en concentratie, en tegelijkertijd fascinerende objecten vervaardigde. Vaak werden deze meesterstukken als (diplomatieke) gift gebruikt en vonden ze een plek in kunstkamers. Ambachtslieden die gespecialiseerd waren in het draaien van hout en ivoor fungeerde als leraar voor de adel, en verbleven vaak op het hof.
Het draaien gebeurde op mechanische wijze met een draaibank: een stuk ivoor werd vastgezet in de draaibank, die het object in twee of drie richtingen tegelijkertijd kon laten bewegen. De maker nam een scherpe pen of voorwerp, en hield deze tegen het draaiende ivoor. Door de verschillende bewegingen en richtingen van het mechaniek kon de maker het object vormen zoals gewenst. Daarbij was het vakmanschap van de maker, en met name zijn of haar geometrische en ruimtelijke inzicht, vaste hand en precies, bepalend voor de complexiteit en verfijning van het eindproduct. Het mechaniek van de draaibank, wat naar voorkeur aangepast worden, maakt deze uitzonderlijke gedraaide voorwerpen de eerste voorbeelden van ‘machine-generated art’.
