Jacob Cats (Altona 1741 – 1799 Amsterdam), 'Een jonge vrouw met mand met vruchten in een raam', naar Gerard Dou
Wereldwijde verzending mogelijk
- Periode
- Gedateerd 1786
- Materiaal
- Waterverf, Pen, grijze inkt, Zwart krijt
- Signatuur
- Gesigneerd J. Cats Ao 1786
- Hoogte
- 38 cm
- Breedte
- 29.5 cm
- Literatuur
P. Flock, ‘A Girl with a Basket of Fruit at a Window’, Waddesdon Manor, Buckhamshire, 2011
H. van Eeghen, ‘De verzamelaar Nicolaas Doekscheer’, Bulletin van het Rijksmuseum 1971 (19), pp. 173-182.
Vragen over dit object?
Kies een van de onderstaande contactmogelijkheden:
Omschrijving
Op dit waterverf schilderij, naar het beroemde werk van Gerrit Dou, leunt een keukenmeid in oranje en wit jak met een blauw gerimpelde rok uit het raam. Ze heeft een rieten mand met abrikozen, druiven en bladeren in haar linkerhand, terwijl ze het zware gordijn uitnodigend open houdt met haar rechterhand. Achter haar is een zittende vioolspelende heer en een zingende vrouw te zien; ze heeft een liedboek op haar schoot en heft haar hand op de maat. Op de vensterbank voor het raam staat een terracotta pot, versierd met een mascaron en bladeren met daarin een bloeiende plant, mogelijk een grasanjer. Naast de terracotta pot zit een slak en over de vensterbank heen ligt een dode kip. Boven de kip is een rood vogelhuisje in de vorm van een klokgevel, met een groene opgehangen roemer als waterbak. Naast het raam in de linkermuur binnen hangt nog een vogelkooitje. Boven het musicerende stel hangt een schilderij waarop een man op zijn paard afgebeeld is.
Jacob Cats (Altena 1741 - Amsterdam 1799) schilderde het werk van Gerrit Dou minutieus na, van de draperingen van het gordijn tot op het schilderij op de verste muur. Zijn uitvoering in waterverf zorgt voor een lichtere toets van het geheel. De compositie is typerend voor Dou’s kleinschilderingen: een doorkijk met een figuur in een boograam. Het zware en rijk versierde gordijn biedt de kijker zicht op het tafereel binnen en benadrukt de rijkdom van het koppel. De lege vogelkooien en de dode vogel over de vensterbank kunnen een erotische toespeling zijn: ‘vogelen’ was een 17e-eeuws synoniemen voor de liefde bedrijven. De bloeiende bloemen en de dode vogel wijzen daarnaast op de tijdelijkheid van het leven.
Jacob Cats was een Nederlands schilder, tekenaar en behangsel fabrikant. Hij werd in Duitsland geboren, waar zijn ouders om hun doopsgezinde overtuigingen naar toe waren gevlucht. Hij keerde nadat zijn eerste vrouw overleed terug naar Amsterdam, waar hij in een lakenhandel en boekbinderij aan de slag ging. Hij zette daarna een behangselfabriek op, maar was voornamelijk tekenaar en schilder. Naast uitmuntende en bijzondere kopieën van de beroemde schilderijen, waaronder werken van Rembrandt, specialiseerde hij zich vooral in landschapsschilderingen. Hij werkte veel in opdracht en liet een grote collectie vergezichten na. Dit werk, naar Gerrit Dou, is een bijzonder mooi voorbeeld van de vaardigheden van Cats, die de essentie van Dou’s werk tot in detail weet te vatten.
Op de achterzijde staat de tekst, in het handschrift van de schilder ‘Naar het uijtmuntende Cabinetstukje van G. Douw, thans bezittende in het Cabinet van den Heer Doekscheer’. Jacob Cats refereert hier naar het schilderij ‘Een jonge vrouw met een mand met vruchten in een raam’ van Dou, wat op dat moment in de collectie van de Amsterdamse koopman en kunstverzamelaar Nicolaas Doekscheer is. In 1771 werd het werk voor 4010 florijnen gekocht door H. de Winter, daarna kwam het in het bezit van Doekscheer, en in 1789 werd het voor 7500 florijnen verkocht aan Jan Jacob de Bruyn. Uiteindelijk kwam het werk terecht in de collectie van de familie Six en later in de collectie van de Rothschilds. Momenteel is het te bezichtigen in Waddesdon Manor, Buckinghamshire.
