Christus op de koude steen, toegeschreven aan Caspar Gras / Hubert Gerhard
Wereldwijde verzending mogelijk
- Herkomst
- Waarschijnlijk Innsbrück, toegeschreven aan Caspar Gras (1585 - 1674) / Hubert Gerhard (1540 - 1620)
- Periode
- Eerste helft 17e eeuw
- Materiaal
- brons, ebbenhout
- Hoogte
- 37 cm
- Literatuur
J.L. Bassett, P. Fogelman, D.A. Scott & R.C. Schmidtling, The Craftsman Revealed: Adriane de Vries, Sculptor in Bronze, Los Angeles 2008, pp. 230 - 237.
- Provenance
Professor Michael Jaffé CBE (1923-1997), Cambridge, Engeland;
Daarna door vererving in de familie;
Bruikleen aan het Fitzwilliam Museum, University of Cambridge, Cambridge, Engeland (1976 - 2016)
Vragen over dit object?
Kies een van de onderstaande contactmogelijkheden:
Omschrijving
Dit buitengewone sculptuur verbeeldt Christus op de koude steen. Hij is gezeten in een contemplatieve houding, steunend met zijn linkerarm op zijn knie en zijn blik naar beneden gericht. Om zijn hoofd draagt hij een band, een gestileerde verwijzing naar de doornenkroon. ‘Christus op de koude steen’ is een thema uit de Passie dat niet in de Bijbel voorkomt, maar afkomstig is uit laatmiddeleeuwse passietraktaten. Het wijst op het moment na de kruisdraging en ontkleding waarop Christus plaatst neemt op een steen en peinzend de soldaten van Pilatus en het moment van zijn executie afwacht. Het is één van de weinige verbeeldingen van Christus waarbij het geoorloofd is hem naakt af te beelden.
Het sculptuur is vervaardigd met de verlorenwasmethode en bestaat uit vijf afzonderlijk gegoten delen, die op kunstige wijze verbonden zijn. Op basis van de samenstelling van het brons, de verbindingen en de onderscheidende stijl kan het beeld worden toegeschreven aan Hubert Gerhard (1540 - 1620) of zijn leerling Caspar Gras (1585 - 1674). Zo doet het sterk meanderende haar in de nek van Christus denken aan de manen van de ‘Kicking Horse’ van Caspar Gras, collectie J. Paul Getty Museum (inv. no. 85.SB.72) en komen de zuivere, zinkhoudende legering en sporenelementen overeen met delen van het grafmonument van Maximiliaan II (1618), naar model van Gerhard en Gras, gegoten door Heinrich Reinhard. Het beeld staat op een houten, rechthoekige basis.
In de collectie van het LACMA (Los Angeles County Museum of Art) is een tweede, waarschijnlijk latere, exemplaar van deze Christus op de koude steen (inv. no. M.84.65.2). De twee sculpturen doen sterk denken aan de ‘Christ in Distress’ van Adriaen de Vries, in The Princely Collections Liechtenstein (inv. no. SK515). Deze levensgrote sculptuur verbeeldt een lijdende Christus op de koude steen, met gevouwen handen. Het torso van Christus is gemodelleerd naar het antieke, Hellenistische voorbeeld van een rustende Hercules figuur. Het heroïsch lijden van Hercules figureerde als een voorafbeelding van het lijden van Christus en in het sculptuur komen religieuze en seculiere iconografie samen. Zowel in het beeld van De Vries, als in deze sculptuur, staat niet de natuurgetrouwe weergave van het lichaam, maar juist de abstracte beweging en draaiing centraal.
Hubert Gerhard was een Nederlandse beeldhouwer, die in Duitsland uitgroeide tot één van de belangrijkste beeldhouwers van de laat zestiende eeuw. Hij was vermoedelijk in de leer bij de beroemde Vlaamse maniëristische beeldhouwer Giambologna, en werkte onder andere voor het hertogelijk hof in München. De stijl van Gerhard laat de overgang zien van de vormentaal van de renaissance naar de vroegbarok. Hij liet een omvangrijk en groot oeuvre na, waaronder een aantal grote fonteinen in Augsburg en München. De Oostenrijkse Caspar Gras was een leerling van Hubert Gerhard en was van grote invloed op de verspreiding van de maniëristische stijl geïnspireerd op Giambologna in Noord-Europa. Hij werkte als beeldhouwer en bronsgieter voor het Habsburgse hof in Innsbruck, en vervaardigde onder andere levensgrote sculpturen, fonteinen en reliëfs maar ook kleine en verfijnde kunstkammer-stukken.
