Tafeltapijt verbeeldend Orpheus
Wereldwijde verzending mogelijk
- Herkomst
- Noordelijke Nederlanden
- Periode
- Circa 1640-1660
- Materiaal
- Wol, zijde
- Literatuur
E. Hartkamp - Jonxis & H. Smit, European Tapestries in the Rijksmuseum, Amsterdam 2004, pp. 272 - 291.
V. Woldbye & C.A. Burgers, Geweven boeket, Amsterdam 1971, pp. 16 - 18, 40, 43, 44, cat. no. 7, 10, 11.- Musea
Zie voor vergelijkbare tapijten:
- Stichting Huis Doorn, inv. no. 10385
- Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Brussel, inv. no. 120- Provenance
Collectie J. Ritman, ca. 1987-2018
Vragen over dit object?
Kies een van de onderstaande contactmogelijkheden:
Omschrijving
Dit geweven wollen en zijden tafeltapijt is vervaardigd in de eerste helft van de 17e eeuw in de Noordelijke Nederlanden. In het centrale cartouche is Orpheus afgebeeld, die muziek speelt voor groep aandachtig luisterende dieren, waaronder een leeuw, hert en pauw. Het cartouche is omgeven met twee guirlandes van bloemen en bladeren, en een viertal vruchtentrossen. Tussen de veelkleurige bloemen en vruchten zijn vogels, linten en opvallende grotesken. Dit middenvlak is omkaderd door een brede rand van symmetrisch rolwerk, met bloemen en verschillende vogels.
Orpheus was, volgens de Griekse mythologie, een legendarisch dichter, profeet en musicus. Hij bespeelde de luit en betoverde met zijn muziek mensen, dieren en zelfs stenen en bomen. Naast zijn muzikale talenten is vooral het verhaal van Orpheus die probeert zijn vrouw terug te krijgen uit het dodenrijk maar haar op het laatste moment verliest, bekend. De luitspelende Orpheus is een vaak terugkerend thema in de Westerse kunst.
Vanaf het midden van de zestiende eeuw en met name na de Val van Antwerpen kwam er een grote stroom Vlaamse immigranten, waaronder veel ambachtslieden naar de Noordelijke Nederlanden. Onder deze immigranten bevonden zich een aantal tapijtwevers die zich vestigden in Middelburg, Delft, Gouda en Schoonhoven, waar de rijke Vlaamse weeftraditie zich vermengde met de heersende Noord-Nederlandse kunsttraditie. De zeldzame bloemtafelkleden werden voornamelijk vervaardigd in de weefateliers in Delft en Gouda, het is aannemelijk dat ook dit tafelkleed uit Delft of Gouda afkomstig is. Belangrijke weefateliers behoorde toe aan de families Van der Gucht, Spiering, Schaep, Goossens en De Cracht. Het weven van tapijten en kleden kent zowel een ambachtelijke als een artistieke kant; aan de hand van een schets van de kartontekenaar werd het kleed door een wever vervaardigd. De kartontekenaar liet zich daarbij vaak leiden door bestaande prenten. Verschillende kleden hebben dezelfde en terugkerende motieven, wat kan wijzen op dezelfde werkplaats, hetzelfde karton of hetzelfde voorbeeld. In de catalogus door Woldbye staan drie tafeltapijten die een sterk overeenkomend ontwerp hebben met dit tafeltapijt, aangenomen kan worden dat deze kleden uit hetzelfde atelier afkomstig zijn.
