Kokosnootbeker met gedreven zilveren montuur
Wereldwijde verzending mogelijk
- Herkomst
- Nederland
- Periode
- Tweede helft 17e eeuw
- Materiaal
- Gegraveerde kokosnoot, zilver
- Hoogte
- 27.5 cm
- Literatuur
R. Fritz, Die Gefässe aus Kokosnuss in Mitteleuropa, 1250 - 1800, Mainz am Rhein 1983.
M. van Rijn, 'Bernstein, Kokosnuss und Koralle: Kunsthandwerk aus organischen Materialien' in: Die Kunstkammer der Herzöge von Württemberg, Landesmuseum Württemberg, Stuttgart 2017, p. 574, 575.
Vragen over dit object?
Kies een van de onderstaande contactmogelijkheden:
Omschrijving
Het gedreven zilveren montuur van deze kokosnootbokaal is vanaf de bodem opgebouwd en rijkelijk versierd met florale motieven. Direct onder de kokosnoot rijst de realistische stam van een palmboom op, verbonden met de kokosnoot zelf door de zeer gedetailleerde palmbladeren. De weergave van de palmboom in het zilveren montuur maakt deze bokaal tot een uniek exemplaar. De noot is gevat in drie verticale zilveren banden. Tussen de banden zijn drie cartouches met bijbelse voorstellingen in de kokosnoot gegraveerd. Direct boven de cartouches zijn scènes afgebeeld van de typisch Nederlandse 'lange jacht', een jachtpartij met snelle honden, die sterk op hun zicht vertrouwen. Het deksel van de bokaal is versierd met fijne bloemmotieven, met daarboven een miniatuur van een handelaar die een zwaard achter zijn rug houdt. Deze kokosnootbokaal is vermoedelijk gemaakt in opdracht van een welgestelde koopman, die met dit object zijn rijkdom en internationale gezindheid wilde tonen. De beker is een gezamenlijke creatie van een zilversmid en een houtsnijder.
In de 16e en 17e eeuw was de kokosnoot een vanwege zijn zeldzaamheid en exotische oorsprong gewaardeerd object, dat zijn weg vond naar vele kunstkabinetten en verzamelingen. Deze zogenaamde ‘Noten van de zee’ werden ingevoerd uit India, het westen van Afrika en later uit Amerika. De kokosnoten waren waardevol vanwege hun schaarste en toegedichte geneeskrachtige eigenschappen. Men geloofde dat ze gif zuiverden; de kokosnootbeker beschermde de drinker tegen vergiftiging en de dood. De kokosnootbokalen, gevat in zilver of goud, zijn een combinatie van naturalia en artificialia die de natuur en de hand van de meester in één voorwerp verenigen. Natuur en kunst vullen elkaar aan in deze buitengewoon bewerkte kokosnootbokalen en vormen een artistieke combinatie van een exotisch natuurproduct en hoogwaardig vakmanschap.
Op deze kokosnootbokaal zijn drie bijbelse scènes afgebeeld, die het verhaal vertellen van de poging van koning Saul om David te doden. In de eerste scène is David als herder afgebeeld terwijl hij zijn harp bespeelt voor het vee. David is een muzikant van koning Saul, die voor hem speelt als hij van streek is. Maar na verloop van tijd wordt Saul jaloers op David, die zeer geliefd is bij het volk, vanwege zijn inspanningen in de oorlog tegen de Filistijnen. Koning Saul wil David daarom vermoorden, maar zijn zoon Jonathan verhindert dit omdat hij dol is op David. In de tweede scène waarschuwt Jonathan David met pijl en boog dat hij zich moet verstoppen. In de laatste scène ziet men koning Saul vechten met David, afgebeeld als een leeuw. De harp van David ligt op de grond. Na de mislukte poging om David te vermoorden vlucht David, later zal hij tot de nieuwe koning gekroond worden.
