Zandloper

Meer informatie aanvragen
Prijs op aanvraag

Wereldwijde verzending mogelijk

Herkomst
Noordelijke Nederlanden
Periode
Midden 17de eeuw
Materiaal
Walnoot, blauwe zijde, blank glas, zand, touw
Hoogte
22.5 cm
Breedte
18.5 cm
Diepte
8.5 cm
Literatuur

A. Delalande & E. Delalande & D. Delalande, Sabliers d’autrefois - Hourglasses of the past - Clessidre d’ altri tempi, Parijs 2015, pp. 84-87, 97-99, 200, 201.

Vragen over dit object?

Kies een van de onderstaande contactmogelijkheden:

Omschrijving

Deze dubbele zandloper in een notenhouten montuur geeft de tijd in halve uren en vijftien minuten aan. De twee rechthoekige eindstukken zijn verbonden met zes gedraaide zuilen, gedecoreerd met twee balusters, een bal en enkele ringen. De vorm van de zuilen imiteert de vorm van de zandlopers, wat het een elegant geheel maakt. Het montuur staat op vier bolpootjes, doorlopend vanaf de zuilen. Het montuur is symmetrisch: de zandloper moest op boven- en onderkant gedraaid kunnen worden.
De zandlopers zijn gevuld met een licht zand. Dit zand is, gezien de kleur en de korrelgrootte, waarschijnlijk gemaakt van eierschalen. Deze werden meerdere malen gekookt, verpulverd en gezeefd, om een homogeen mengsel zonder organisch materiaal te creëren. Naast eierschalen werden zandlopers gevuld met onder ander fijngemalen mineralen, marmer, lood, tin, en natuurlijk voorkomend zand.

Beide zandlopers bestaan uit twee peervormige glazen die in het midden aan elkaar verbonden zijn. Tussen de twee delen van de zandloper is een metalen schijf aangebracht, waarin een kleine opening gemaakt is: precies groot genoeg om het zand op de juiste snelheid door te laten. De doorlooptijd van de zandloper, en dus de tijd die hij aangeeft, wordt bepaald door de hoeveelheid zand in combinatie met de grootte van het gat in de schijf tussen de twee glazen: hoe groter de opening, hoe korter de tijd die de zandloper aangeeft. In de loop van de tijd dijt het geboorde gat enigszins uit: het zand wat er alsmaar langs loopt schuurt de opening iets af. Zo kan het zijn dat hoe ouder de zandloper is, hoe korter het uur wordt. Deze twee zandlopers geven de tijd nu in halve uren en tien minuten aan, het is een mogelijkheid dat dit oorspronkelijk halve uren en kwartieren waren. Soortgelijke zandlopers, met meerdere zandlopers in één montuur, geven namelijk vaak de tijd in kwarten weer: ¼ - ½ - ¾ tot een uur.  De glazen met daartussen de schijf met opening zijn aan elkaar verbonden met wax, wat bedekt is met blauw zijde en stevig is omwikkeld met touw. Deze verbinding moest lucht en waterdicht zijn, zodat er geen zand uit kon lopen en het zand in de zandloper niet kon klonteren. Bij een van de zandlopers is iets dikker touw gebruikt, en ook de verbinding tussen de glazen is bij deze zandloper forser. De zandlopers zijn aan de onder- en bovenkant in het de daarvoor bestemde holte in het hout geklemd, met een stukje stof tussen glas en hout.  

G. Ehret, Stilkunde: Sanduhren, Weltkunst.de 2016

Legal


Site by Artimin